Łupież jest powszechną chorobą skóry charakteryzującą się swędzeniem i łuszczeniem, powodującą frustrację z powodu gromadzenia widocznych białych, tłustych płatków we włosach i na ramionach. Pierwotne przyczyny łupieżu pozostają niejasne i jest ich cały szereg, w tym czynniki genetyczne i środowiskowe. Oznaki i symptony łupieżu obejmują białe, pyliste płatki na skórze głowy, powstałe w wyniku nadmiernego złuszczania skóry, podrażnienie i swędzenie. Nasilenie łupieżu może zmieniać się w zależności od pory roku, często nasila się jesienią i zimą z powodu suchego powietrza.
Należy pamiętać, że choć łupież nie jest zaliczany do niebezpiecznych schorzeń, odpowiada za dyskomfort i cierpienia psychiczne, takie jak obniżenie poczucia własnej wartości i pewności siebie. Jest często błędnie postrzegany jako oznaka braku higieny osobistej i nieodpowiedniej pielęgnacji włosów.
“Jedno z badań wykazało, że jego uczestnicy płci męskiej z łupieżem byli postrzegani jako mniej pewni siebie w porównaniu z uczestnikami, którzy oceniali stan zdrowia swojej skóry głowy jako zdrowy”.
Co więcej, nasilenie łupieżu może być również wskaźnikiem innych chorób skóry, na przykład łojotokowego zapalenia skóry, któremu towarzyszą objawy, takie jak zaczerwienienie skóry i łuszczące się, żółtawe płytki. Dlatego zdecydowanie zaleca się, aby osoby doświadczające takich objawów skonsultowały się z dermatologiem w celu uzyskania porady lekarskiej i poznania praktycznych możliwości leczenia, do których zaliczają się między innymi szampony przeciwłupieżowe.
Jak rozpoznać łupież?
Jest niezwykle ważne, aby określić dokładnie stan skóry głowy, zanim zdecydujesz się na jakikolwiek szampon przeciwłupieżowy lub domowe środki na łupież. Zawarte w tych produktach aktywne składniki mogą bowiem podrażnić skórę głowy, a nawet zaostrzyć stan zapalny.
Pokrótce łupież definiuje się jako niezapalne, nieprawidłowe złuszczanie skóry głowy w postaci tłustych płatów, któremu towarzyszy świąd, drętwienie i uczucie mrowienia na skórze. Chociaż swędzenie jest irytujące, a nagląca potrzeba podrapania swędzącego miejsca może przynieść krótkotrwałą ulgę, prowadzi jedynie do błędnego koła. Drapanie dodatkowo podrażni skórę głowy, podczas gdy swędzenie powstaje przede wszystkim w wyniku podrażnienia.
Łupież leczony jest często szamponami, dzięki którym można pozbyć się nadmiaru martwych komórek skóry nagromadzonych we włosach. Swędzenie i łuszczenie się skóry głowy obserwuje się także w innych chorobach, których nie można pozostawiać bez leczenia. Należy do nich łojotokowe zapalenie skóry, łuszczyca lub suchość skóry głowy. Przyczyny każdej z nich są inne i wymagają różnych metod leczenia, dlatego ważne jest, aby odróżnić łupież od pozostałych i wybrać najbardziej odpowiednie leczenie.
Łupież | Łojotokowe zapalenie skóry | Łuszczyca skóry głowy |
Duże, żółte lub białe tłuste płatki Swędząca skóra głowy Tłusta, łuszcząca się skóra Związany z nadmiernym złuszczaniem powierzchownego naskórka (najbardziej zewnętrznej warstwy naskórka) Występuje głównie między okresem dojrzewania do wieku średniego i dotyka 50% dorosłej populacji Na skórze głowy Tymczasowa utrata włosów | Przewlekłe zaburzenie zapalne Rumieniowe (zaczerwienienie skóry) plamy z dużymi, tłustymi lub suchymi łuskami Swędząca skóra głowy Widoczne podrażnienie Zapalenie Dotyczy 1-3% ogólnej populacji dorosłych Nazywana „ciemieniuchą”, gdy obserwuje się ją u niemowląt | Choroba zapalna o podłożu immunologicznym (IMID) Swędząca, łuszcząca się, czerwona skóra głowy Wypukłe, zaognione, czerwone zmiany ze srebrzystym połyskiem Duże i grube czerwono-czarne plamy określane jako blaszki ze srebrzystą łuską Związana z nadprodukcją komórek skóry odkładających się w płytkach Na skórze głowy, łokciach, kolanach, dolnej części pleców, dłoniach i podeszwach |
Dlaczego mam łupież?
Jak wcześniej zauważono, przyczyny łupieżu nie są jasne. Pojawia się on, gdy skóra na skórze głowy nadmiernie złuszcza się podczas ciągłego procesu wymiany warstw skóry, co skutkuje powstawaniem dużych tłustych płatków zamiast zwykłego, drobnego złuszczania. Dlatego przypuszcza się, że występowanie łupieżu może być związane z niektórymi czynnikami genetycznymi, takimi jak nadmierne wydzielanie sebum (oleju skórnego) przez gruczoły łojowe. Koreluje to z obserwacją, że łupież występuje głównie między okresem dojrzewania do wieku średniego, czyli w fazie, w której gruczoły łojowe są najbardziej aktywne. Podobnie wyższy poziom sebum u mężczyzn, w porównaniu z kobietami, może wyjaśniać, dlaczego mężczyźni doświadczają łupieżu częściej niż kobiety.
Wśród innych przyczyn łupieżu wymieniane są ponadto niektóre choroby wpływające na układ nerwowy, na przykład choroba Parkinsona lub mikroorganizmy i infekcje grzybicze, takie jak Malassezia globosa, specyficzny grzyb skóry głowy. Badania wykazują również, że istnieje silna korelacja między wzrostem nasilenia łupieżu a suchym powietrzem w miesiącach jesienno-zimowych oraz poziomem stresu.
Mity i pytania na temat łupieżu
- Łupież jest spowodowany niewystarczającą higieną.
Nie, łupież nie ma związku z brakiem higieny, jednak niewłaściwe mycie włosów może powodować, że martwe komórki skóry zaczną gromadzić się we włosach i będą stawały się coraz bardziej widoczne.
- Łupież jest zaraźliwy.
Nie, łupieżem nie można się zarazić.
- Łupież powoduje wypadanie włosów.
Nie, łupież nie prowadzi do wypadania włosów, jednak drapanie spowodowane swędzeniem może uszkodzić mieszki włosowe. To z kolei może skutkować przerzedzeniem lub chwilową utratą włosów, ale nie łysieniem. Należy również zauważyć, że łupież może powodować częstsze wypadanie włosów u osób z łysieniem androgenowym (łysienie typu męskiego i żeńskiego). Jeśli jednak doświadczasz znacznej i punktowej utraty włosów, może to wynikać z łysienia plackowatego. W takiej sytuacji zaleca się konsultację z dermatologiem.
Jaki sposób na łupież jest najlepszy?
Jak już wspomniano, przed każdym leczeniem ważne jest, aby ropoznać prawidłowo przypadłość, na którą cierpisz. Wiadomo, że do zwalczania łupieżu stosuje się środki przeciwgrzybicze, takie jak ketokonazol i siarczek selenu oraz szampony przeciwłupieżowe zawierające kwas salicylowy. Wśród domowych środków na łupież i problemy z włosami można wymienić również aspirynę (ze względu na zawartość kwasu salicylowego) lub oleje (takie jak olej kokosowy i olejek z drzewa herbacianego) oraz smołę węglową. W leczeniu zaleca się też unikanie chemikaliów, które mogą podrażniać skórę, nieusuwanie plam i płytek na skórze głowy w agresywny sposób oraz częste czesanie włosów, aby zapobiec gromadzeniu się łupieżu. Zaleca się również zbadanie skóry głowy w celu prawidłowego zdiagnozowania jej stanu i podjęcia odpowiedniego leczenia.